Een oude organiste met 20 jaar vaginale pijnklachten: Lichen planus. Ouder dan 80 jaar en nog steeds helder van verstand en maatschappelijk actief als organiste in de kerk. Maar na de dood van haar man in toenemende mate last van vaginale brandende pijn. De huisarts schreef zonder te kijken het ene na het andere topicale middel voor, van anti-schimmel middelen tot locale corticosteroïden, totdat eindelijk na vele jaren een gynaecoloog meekeek: Lichen planus met chronische ontsteking en maligne ontaarding. Oftewel een nare chronische ontsteking.

Een vulvectomie en clitorectomie, dus een grote operatie, volgden, maar de pijn en jeuk verdween niet. De vrouw ging steeds minder drinken, omdat plassen een bezoeking was met uitermate veel pijn, en ondanks haar bijzonder sterke karakter begonnen zich tekenen van suicidaliteit te manifesteren. De pijn en de ontsteking bestonden inmiddels bijna twintig jaar.

Toen wij haar voor de eerste keer zagen, schreven we meteen het supplement palmitoylethanolamide (PEA) voor, en wel in een dubbele dosis, samen met een lokaal gel dat PEA bevat.

Aanwijzing: Wij kiezen voor een PEA preparaat met het Pea-opt keurmerk en wel omdat wij bij preparaten zonder dat kwaliteitsmerk nergens bewijs hebben aangetroffen over de zuiverheid.

Locale behandeling met palmitoylethanolamide

Het locale middel bevat ook palmitoylethanolamide, in een vorm die goed de slijmvliezen en de huid binnendringt. Dit middel is ook heel zacht van aard, en wat zuur, zodat het goed past bij het milieu van de vagina. Inmiddels is in NL een creme te krijgen met PEA.

Na 3 dagen nam de intensiteit van de pijn en de jeuk af, en na een week waren de klachten bijna weg, maar de wonden nog niet gesloten. Toen meende de gynaecoloog dat het zo goed ging, dat er wel weer een lokale corticosteroidcreme op kon. Meteen een ernstige lokale reactie met veel pijn en roodheid. Gestopt uiteraard.

Na een week nam de pijn weer af en na enkele weken werd patiënte zo overmoedig dat ze voor het eerst sinds tijden zich weer op de fiets waagde. Dat was wel  even kicken, maar dat moest ze bekopen met 2 dagen pijn. Gelukig nam de pijn en de jeuk wederom af.  Voor het eerst in twintig jaar is zij weer geheel pijnvrij. Daarna nam ze echter onregelmatig PEA. Ten tijde van dit filmpje was de pijnreductie 50%. Nu patiente PEA weer regelmatig inneemt, in voorgeschreven dosis, is de pijn tot nul gedaald.

Door het preparaat palmitoylethanolamide zowel oraal (als pil) als topicaal (als gel) te geven konden we de uit de hand gelopen ontstekingen rond de lichen planus tot rust brengen. De pijn is nu voor het eerst sinds 20 jaar verdwenen. Palmitoylethanolamide is een boeiende lichaamseigen pijnstiller en ontstekingsremmer!

Lichen planus: chronische ontsteking in de huid

Lichen planus dienen we op te vatten als een ontstekingsreactie in de huid, het kan een jeukende uitslag geven, met paarsrode bultjes, alsmede pijn. De bultjes kunnen ook gezien worden op de armen en benen.

Vooral bij vrouwen worden ook wel afwijkingen gezien ter plaatse van het mondslijmvlies. Dan zijn er witte streepjes op het wangslijmvlies te zien en rood en makkelijk kwetsbaar tandvlees (gingivitis). Er kunnen daarnaast afwijkingen zijn op de schaamlippen (ingang vagina) en de vagina zelf, en zelfs hogerop richting baarmoeder.

Patiënten met een vulvaire lichen planus zullen soms ook in de mond tekenen vertonen van lichen planus.

Klachten bij vulvaire lichen planus: pijn, brand, rauwe vagina, seksproblemen

Lichen planus kan veel klachten geven:

Pijn en branden

Het kan heel pijnlijk zijn, met branderigheid en met een ‘rauw’ gevoel. Deze klachten treden vooral op bij plassen en bij het hebben van seks.

Glanzend rood gebied binnen schaamlippen

in het typische geval van lichen planus in de vagina is er aan de binnenzijde van de kleine schaamlippen en/of de ingang van de vagina een glanzend rood gebied zichtbaar: dat is ook de plaats waar de pijnklachten worden ervaren.

Verdwijnende schaamlippen

Als lichen planus langer bestaat, kan de normale structuur van de vulva veranderen: de kleine schaamlippen kunnen verdwijnen en vaak is de clitoris niet langer meer zichtbaar, zonder dat deze echt verdwijnt.

Pijnlijke seks bij lichen planus

Bij lichen planus kan ook het slijmvlies van de vagina bij het proces meedoen en dan kan seks pijnlijk zijn, en kan met bloedverlies gepaard gaan of zelfs helemaal onmogelijk worden.

In bijzondere gevallen is sprake van een min of meer dichtgroeien van de vagina: in een dergelijk geval is het niet mogelijk om via een gynaecologisch onderzoek dat enigszins te herstellen.

Zie verder:

https://www.vulvapoli.nl/weergave/items/vulvaire-lichen-planus.html

Lichen PLanus en mestcellen en behandeling met palmitoylethanolamide

Lichen planus wordt ook wel lichen ruber planus genoemd, en het is een chronische ontstekingsreactie van de huid en/of de slijmvliezen. Zowel mannen als vrouwen kunnen deze ziekte krijgen, meestal omstreeks de middelbare leeftijd.

Lichen planus lijkt een soort auto-immuunziekte te zijn. Dit houdt in dat de ontstekingscellen, zoals de mestcellen, die anders infecties bestrijden, nu bepaalde delen van de huid en de slijmvliezen aantasten, met als gevolg ontstekingen en pijn.

Lichen planus kan voorkomen op de huid en slijmvliezen, zoals vagina en de mond en mestcel-degranualtie speelt een belangrijke rol bij het ontstaan ervan. [1][2][3][4]

Lichen planus van de vulva is duidelijk dus ook een auto-immuun aandoening die gepaard gaat met chronische pijn en ontstekingen. [5]

Palmitoylethanolamide (PEA) is een nieuwe therapeutische mogelijkheid om de pijn en de auto-immuun-getriggerde ontsteking te moduleren en te remmen. Dat komt o.a. omdat het de pathologisch ontspoorde mestcellen stabiliseert. [6][7][8]

Lichen planus van de vulva vanuit het perspectief van de vulva poli van het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam

Dr. Wim van der Meijden, dermato-venereoloog, schrijft:

Lichen Planus behoort zéker tot de Top-Tien van aandoeningen die op een vulva-poli worden gezien maar is numeriek gezien aanzienlijk minder belangrijk dan haar ‘zusje’, Lichen Sclerosus. Een ander belangrijk verschil tussen de 2 aandoeningen is dat Lichen Planus van de slijmvliezen (en daarover gaat het meestal bij bezoekers van een vulva-poli) véél lastiger te behandelen is dan Lichen Sclerosus.

Lichen Planus van de slijmvliezen heeft doorgaans een ‘chronisch’ beloop. Alle -goedbedoelde- pogingen van doktoren ten spijt, is het beloop van afwijkingen en klachten vaak niet goed te beïnvloeden. Dat geldt wellicht vooral voor Lichen Planus in de mond, d.w.z. de vorm die gepaard gaat met ‘open plekken’: een uiterst hinderlijke kwaal (pijn bij eten en drinken, vooral ‘harde’ of gekruide spijzen en zure drank, sinaasappelsap bijv.).

De praktijk van de afgelopen jaren heeft mij geleerd dat het verstandig is om aan vrouwen die een Lichen Planus in de mond hebben (en dat zijn er best véél!) te vragen of ze ook last hebben van pijn bij het slikken.

Als dat zo is, dan lijkt het een goed idee om deze patiënte te verwijzen naar een MDL-arts (arts voor aandoeningen van maag, darm en lever), met het verzoek of deze een kijkje kan nemen in de slokdarm. Daar kan namelijk ook Lichen Planus aanwezig zijn! De MDL-arts kan eventueel een behandeling instellen met een speciale hormoonhoudende vloeistof die het ontstekingsproces tot rust kan brengen. In het Erasmus M.C. bestaat sinds enkele jaren ervaring met dit diagnostisch- en behandel-traject. 

Palmitoylethanolamide bij lichen planus in de vulva

Vanuit het werkingsmechanisme van palmitoylethanolamide lijkt het zinvol om bij de indicaties die gekoppeld zijn aan lichen planus zeer zeker ook palmitoylethanolamide in te zetten, vooral omdat dit lichaamseigen molecuul vrijwel geen bijwerking van betekenis heeft. [9] Het is in Nederland verkrijgbaar als supplement.

Elders op deze website meer over de farmacologie en de klinische ervaringen met deze nieuwe lichaamseigen ontstekingsremmende en pijnstillende stof.

Januari 2011, prof. dr. Jan M. Keppel Hesselink

Gerelateerde artikelen

The post Lichen planus, vaginitis, pijn en palmitoylethanolamide appeared first on Neuropathische pijn.